عوارض جانبی جراحی پروستات
عمدهترین عوارض جانبی جراحی پروستات رادیکال، بیاختیاری ادرار و ناتوانی در نعوظ است. این عوارض جانبی در درمانهای دیگر سرطانپروستات هم وجود دارند.
# بیاختیاری ادرار
ممکن است نتوانید ادرار خود را نگه داشتهو چند قطره از آن را بیاختیار خارج کنید. بیاختیاری انواع مختلفی دارد که شما رانه فقط از نظر جسمانی بلکه از نظر احساسی و اجتماعی هم تحت تاثیر قرار میدهد. سه مدلاز اصلیترین بیاختیاری ها به شرح زیراست:
مردانی که بیاختیاری حاصل از استرس دارند،ممکن است چند قطره از ادرار خود را بیاختیار حین خندیدن، سرفه کردن، خمیازه کشیدنیا فعالیت کردن خارج کنند. این نوع بیاختیاری از بقیه انواع آن شایعتر است. معمولابخاطر مشکلات دریچه مثانه که وظیفه نگه داشتن ادرار را دارد، این مساله بوجود میآید.درمانهای سرطان پروستات گاهی به ماهیچههای این دریچه یا اعصابی که حرکت ماهیچه راکنترل میکنند، آسیب میرسانند.
مردانی که بیاختیاری سرریزی دارند، نمیتوانندمثانهشان را تا ته خالی کنند. بنابراین ادرار آنها زمان میبرد و قطره قطره و بدونفشار بیرون میآید. این نوع بیاختیاری معمولا بخاطر انسداد یا باریک شدن دهانه مثانهدر اثر زخم روی بافت ایجاد میشود.مردانی که دچار بیاختیار ترغیبی میشوند، بطور ناگهانینیاز شدیدی به ادرار کردن پیدا میکنند. این مساله زمانی رخ میدهد که مثانه به کشیدهشدن حساس شده باشد و با پر شدن از ادرار واکنش نشان دهد.
بندرت ممکن است بعد از جراحی، مردان نتوانندادرارشان را کنترل کنند. به این مساله بیاختیاری مکرر میگویند.پزشک نمیتواند بااطمینان از قبل مشخص کند که چه مشکلاتی برای فرد بوجود خواهد آمد. در کل، مردان مسنتربیش از جوانتر ها مشکلات بیاختیاری دارند. در مراکز درمانی سرطان که بزرگ است و پزشکانماهری دارد، معمولا از این مشکلات بوجود نمیآید.بیاختیاری را میتوان درمان کرد.حتی اگر کاملا مداوا نشود، باز هم میتوان آن را تا حدی بهبود بخشید.
# نعوظ بعد از جراحی پروستات
بدین معنا است که شما نمیتوانید نعوظ کافی برایدخول داشته باشید. نعوظ توسط دو سری رگهای عصبی ریز که در دو طرف پروستات است، صورتمیگیرد. اگر قبل از عمل نعوظ داشته باشید، جراح سعی میکند در طول پروستاتکتومی بهاین اعصاب آسیبی وارد نکند. به این روش کنار زدن اعصاب میگویند. چنانچه سرطان نزدیکیا وارد این اعصاب شده باشد، جراح باید آنها را هم خارج کند.
اگر هر دو اعصاب خارج شدند، نمیتوانیددر آینده نعوظ آنی داشته باشید مگر اینکه از قبل با روشهایی که در زیر بیان میشوندسعی در انجام این کار کنید. اگر فقط اعصاب یک طرف خارج شده باشند، توانایی نعوظ خواهیدداشت اما نه به اندازه وقتی که هر دو اعصاب در جای خود قرار دارند. در صورتیکه هیچیک از اعصاب خارج نشوند، نعوظ عادی بعد از عمل خواهید داشت.توانایی شما برای داشتننعوظ به سن شما، میزان نعوظ قبل از عمل، و بریده شدن یا نشدن اعصاب بستگی دارد. برایهمه مردان احتمال کم شدن توانایی نعوظ وجود دارد، اما هرچه جوانتر باشید، این احتمالکمتر است.
جراحانی که پروستاتکتومیهای زیادی انجامدادهاند، میزان ناتوانی جنسی کمتری را گزارش میدهند. موارد زیادی از ناتوانی جنسیبعد از پروستاتکتومی گزارش شده است، اما بهترین راه برای اینکه بدانید وضعیت شما چطورخواهد بود این است که در مورد تجربه جراح و عملهای موفق او مطمئن شوید.برطرف شدن مشکلنعوظ بعد از جراحی، پروسهای کند خواهد بود. در واقع از چند ماه تا ۲۰ سال ممکن استزمان ببرد. در ماههای اول، احتمالا نتوانید هر وقت مایل بودید نعوظ داشته باشید، بنابراینباید از راهکارهای پیشنهادی پزشکی استفاده کنید.
بیشتر پزشکان تصور میکنند هر چه زودتربعد از عمل و بهبودی (معمولا چند هفته) بتوانید نعوظ داشته باشید، دیگر مشکل نعوظ نخواهیدداشت. برخی از پزشکان به این مساله توانبخشی آلت مردانه میگویند. گاهی مواقع داروبه این مشکل کمک میکند، در این باره باید حتما با پزشک م کرد.
راهکار های درمان کاهش نعوظ
بازدارندههای فسفودایستراس(PDE5):مانندسیلدنافیل (Vigra)،واردنافیل (Levitra) و تادالافیل (Cialis) قرصهایی هستند که به نعوظ کمک میکنند.اگر هر دو سری اعصاب که در نعوظ نقش دارندف آسیب دیده یا خارج شده باشند، این داروها دیگر مؤثر نخواهند بود. عوارض جانبی این قرصها شامل سردرد، سرخ شدن ناگهانی و داغی،دلدرد، حساسیت به نور و گرفتگی یا آبریزش بینی است. داروهای بیماریهای قلبی ممکن استباعث بروز مشکلاتی برای فرد شوند، بخصوص اگر از بازدارندههای PDE5 استفاده شود. بنابراین باید این مساله حتما به پزشک اطلاع داده شود.
آلپروستادیل: نسخه ساخته دست انسان ازداروی پروستاگلاندین E1است که در بدن تولید شده و موجب نعوظ میشود. این دارو را باید ۵ تا۱۰ دقیقه قبل از آمیزش جنسی پایین آلت تناسلی مرد تزریق کرد یا آن را سر آلت و به شکلیک شیاف گذاشت. برای بیشتر کردن زمان نعوظ میتوان دوز دارو را بالا برد. عوارض جانبیاین دارو درد، سرگیجه و نعوظ طولانی مدت است که معمولا پیش نمیآیند.
لوازم بادی: گزینه دیگری برای ایجاد نعوظهستند. این پمپهای مکانیکی روی آلت تناسلی مردانه قرار میگیرند. هوای داخل پمپ بهبیرون کشیده شده و خون را به داخل آلت برده و سرانجام به نعوظ منجر میشوند. با خارجکردن پمپ بوسیله بند کشی محکمی که پایین آلت قرار دارد، نعوظ به همان شکل میماند.
ایمپلنت آلت تناسلی: میتواند در صورت کارانبودن روشهای دیگر، توان جنسی فرد را بازیابی کند. طی یک عمل ایمپلنت داخل آلت گذاشتهشده که به شکل سیلیی یا بادی است.
# تغییرات ارگاسمی
بعد از جراحی همچنان لذت جنسی و ارگاسمرخ داده اما منی بیرون نمیآید، به اصطلاح فرد یک ارگاسم خشک خواهد داشت. دلیلش هماین است که غدههایی که وظیفه ساختن مایع منی را دارند، خارج شده و راههای عبور اسپرمقطع شده است. در بیشتر مردان، ارگاسم کم شده یا بطور کامل از بین میرود. موارد بسیارکمی هم درد همراه با ارگاسم گزارش شده است.
# از دست دادن باروری
پروستاتکتومی ریشهای مسیر بین بیضهها(که محل ساخته شدن اسپرم است) و مجرای پیشاب (که اسپرم از طریق آن از بدن خارج میشود)را قطع میکند.بیضههای شما هنوز میتوانند اسپرم بسازند، اما آن اسپرم دیگر تواناییخارج شدن از بدن از طریق انزال را ندارد. بدین معنی که در این حالت مرد نمیتواند به روش طبیعی پدر شود. این مساله معمولا نگران کننده نیست، چراکه مردان مسن عمدتا سرطان پروستات دارند. البته اگر این مساله برای شما یک مساله جدیاست، میتوانید به یک بانک اسپرم قبل از عمل مراجعه کنید.
# لیمفدما
این مشکل بسیار نادر اما ممکن است، که بر اثر خارجکردن غددلنفاوی دور پروستات ایجاد میشود. غدد لنفاوی راهی برای برگشت مایع به قلباز تمامی نقاط بدن میگذارند. با خارج شدن غدد، مایع داخل پاها یا اندام تناسلی جمعشده و موجب التهاب و درد میشود. این مشکل با ورزش درمانی خوب میشود، اگرچه ممکن استکامل از بین نرود.
# تغییر طول آلت تناسلی مردانه
یکی از عوارض جانبی عمل پروستات میتواندکوتاه شدن آلت باشد. دلیلش هم آن است که با خارج کردن پروستات، مجرای پیشاب هم کمی کوتاه میشود.
# فتق کشاله ران
پروستاتکتومی احتمال ایجاد فتق کشاله ران را در مردانبالا میبرد.
برش پروستات از طریق مجرا (TURP)
این جراحی پروستات معمولا برای درمان مردانیاستفاده میشود که مشکل سرطانی نداشته و پروستات آنها بخاطر غدهای خوش خیم (BPH) بزرگشده است. البته گاهی در درمان مردانی که سرطان پیشرفته پروستات دارند هم از این روشاستفاده میشود تا مشکلات ادراری را کاهش دهند (این کار برای درمان سرطان نیست).
در طول عمل، جراح بخش داخلی غده پروستاتکه اطراف مجرای پیشاب قرار دارد را خارج میکند. در این جراحی پوست بریده نمیشود.وسیلهای بنام رتروسکوپ از سر آلت تناسلی مردانه رد شده و داخل مجرای پیشاب میرودتا به پروستات برسد.
زمانی که در جای مناسبی قرار گرفت، با عبوردادن الکتریسته از یک لوله یا با استفاده از لیزر، بافت را تبخیر یا قطع میکنند. بیهوشینخاعی (که نیمه پایین بدن را بیحس میکند) یا بیهوشی عمومی (که در آن بخواب میروید) برای این عمل استفادهمیشود.
برش پروستات از طریق مجرا (TURP) چقدرطول می کشد؟
زمان عمل معمولا یک ساعت است. بعد از جراحی،کاتدری داخل آلت و سپس مثانه گذاشته میشود. تا یک روز این کاتدر آنجا میماند تا برایادرار کردن به فرد کمک کند. معمولا بعد از یک الی دو روز مرخص میشوید و از یک الیدو هفته بعد هم میتوانید فعالیتهای روزانه خود را از سر بگیرید.احتمالا بعد از عملکمی خون داخل ادرارتان ببینید. عوارض جانبی دیگر TURP شامل عفونت و خطرات بیهوشی است.
دکتر رضا ولی پور
متخصص اورولوژی در شهرک غرب
درباره این سایت